Một thế giới khác trong đống đổ nát.
Có lẽ là không khí trong nhà quá lạnh, tràn ra khiến Cố Gia Niên vô thức rùng mình: “Em… cái kia, bà ngoại bảo em đến đưa ít bánh ngọt ạ.”
“Bà ngoại em?”
“Bà ngoại em là Mạnh Diệc Thanh, sống ở phía bên kia ạ.”
Cố Gia Niên thành thật chỉ tay về hướng nhà của bà ngoại. Địa hình chỗ này tương đối cao, từ sườn núi nhìn xuống ven sông có thể thấy rõ ngôi nhà gạch hai tầng màu nâu xám kia của bà ngoại.
Người đàn ông nhìn theo hướng cô chỉ. Rất lâu sau, anh lại nhíu mày nhìn sang cô, cuối cùng ánh mắt qua loa cũng bằng lòng nhẫn nại đánh giá gương mặt cô. Giống như đang phân biệt cái gì.
Ước chừng nửa phút sau, ngay lúc Cố Gia Niên định bỏ cuộc thì anh cũng dời mắt. Người đàn ông lơ đãng ấn điếu thuốc lên khung cửa. Sau đó đủng đỉnh dịch sang bên cạnh một bước, như thể rất không tình nguyện nhường chỗ cho cô, “Vào đi, phải cởi giày.”
Giọng anh khàn khàn, nhưng ngữ khí rất có cảm giác áp bức. Cố Gia Niên vô thức nghe theo, thức thời cởi giày ở ngoài cửa, đi chân trần vào nhà.
Cửa sổ xung quanh đều bị kèm che kín mít, trong phòng cũng không có nguồn sáng, tầm nhìn tối đen và sàn nhà lạnh lẽo cùng k1ch thích xúc giác và thị giác. Cảm giác an toàn biến mất khiến cô bỗng cảm thấy căng thẳng, thoáng lùi về sau một bước theo quán tính.
Đúng lúc này bên cạnh truyền đến một tiếng “Tách”, ánh đèn thoắt bật sáng, chiếu sáng toàn bộ căn nhà.
Cố Gia Niên nhìn vào trong. Phong cách trang trí bên trong căn nhà nhất tề với kiến trúc bên ngoài, khiến cô liên tưởng đến những bộ phim cổ điển châu Âu từng xem. Chỉ là, rất bừa bộn.
Bảy, tám chai rượu rỗng màu nâu nhạt nằm lung tung ở huyền quan, bản thảo hỏng bị vứt đầy trên sàn nhà, bên trên chi chít nét mực màu xanh đen như đang kêu gào nỗi tuyệt vọng bị bỏ rơi.
Trên chiếc tủ hạch đào trông có chút tuổi bên cạnh cửa đặt hai chậu hoa đã chết héo từ lâu, những chiếc lá vàng khô đét rủ xuống hiện lên vẻ tiêu điều.
Huyền quan được xây cao dẫn thẳng đến phòng khách hình vòm, chiếc đèn chùm khổng lồ treo lơ lửng như một người cô đơn. Cửa sổ hai bên bị những tấm rèm dày sẫm màu cản hết sức nóng và ánh nắng bên ngoài cửa sổ.
Tầm mắt Cố Gia Niên vô thức bị vách tường trong phòng khách hấp dẫn, khoảnh khắc chạm đến khung cảnh kia, đồng tử của cô mở to như một phản xạ có điều kiện.
Rất nhiều, rất nhiều sách.
Nhiều đến mức không thể tìm được từ thích hợp để hình dung.
—— Xung quanh ba mặt tường lắp những giá sách bằng gỗ thật, cao đến dọa người, ôm lấy phòng khách như thể che trời lấp đất. Trên giá sách gồ ghề, sách được xếp một cách bừa bộn, so le theo hai chiều, tầng nào cũng được nhét đầy, giống hệt một cái tổ ong nối san sát nhau.
Cố Gia Niên đảo mắt qua các đầu sách thô to kia, tiếng Trung, tiếng Anh, và rất nhiều chữ cô không biết, dường như là chữ Latin.
Bên dưới giá sách là một chiếc bàn to cùng màu, một bên chất đầy sách, bên còn lại đặt một chiếc máy tính xách tay. Những chỗ khác đều phủ đầy bản thảo có chữ màu xanh đen.
Ghế gỗ nguyên khối, lò sưởi màu đen, tủ rượu thô sơ nhét đầy những chai rượu đã vơi một nửa. Và chiếc gạt tàn thuốc ngổn ngang đầu lọc.
Đủ loại yếu tố lộn xộn đập vào mắt khiến Cố Gia Niên ngừng thở, nhịp tim bỗng thay đổi thoáng tăng tốc. Như thể cô xuyên vào một thế giới khác, ở đó đổ nát, bừa bộn, hoang tàn, yên tĩnh mà không người quấy rầy. Không có bài tập, không có thi cử, chỉ có sách. Rất rất rất rất nhiều sách.
Cho đến khi có người lên tiếng kéo cô trở về thực tại, “Tôi có cuộc họp, em cứ tìm bừa chỗ nào ngồi một lúc, đừng lên tiếng làm phiền tôi.”
Nói xong, người đàn ông dúm tắt điếu thuốc rồi ném vào gạt tàn, sau đó ngồi xuống phía sau chiếc bàn làm việc, nhíu mày quét sạch đống giấy vụn trên mặt bàn rồi mở máy tính lên. Lại không nói cô phải ngồi ở đâu một lúc.
Cố Gia Niên không thể chuyên tâm phòng bị. Tầm mắt của cô hoàn toàn bị những giá sách và sách kia hấp dẫn.
Cô lặng lẽ đi chân trần vào trong, sau một thoáng do dự, tìm một chiếc ghế sô pha đơn trong góc ở phòng khách ngồi xuống. Sô pha làm bằng da, rất lớn, đủ để ôm trọn cơ thể cô mà không bị người ta phát hiện, rất có cảm giác an toàn.
Trên sàn nhà trước sô pha trải một tấm thảm lông màu trắng, lòng bàn chân giẫm lên, xúc cảm mềm mại đến mức như là mây mùa hạ. Mà phía sau cô, chính là một dãy sách đầy, với tay là có.
Cố Gia Niên nhắm mắt lại, cố gắng tìm chút manh mối từ trong trí nhớ. Bà ngoại nói khi còn nhỏ cô từng đến nhà thím Trương ở, nhưng cô không tài nào nhớ được, thậm chí chỉ có chút ký ức vô cùng mờ nhạt với danh xưng “thím Trương” này.
Cũng khó trách Cố Gia Niên không nhớ rõ, sau khi đến Bắc Lâm, tất cả các kỳ nghỉ đông và nghỉ hè của cô đều bị đủ loại lò luyện thi lấp đầy, không có thời gian về Vân Mạch nữa. Cũng không có cơ hội đến nhà thím Trương nữa.
Cố Gia Niên không tìm thấy bất kỳ ký ức hữu hiệu nào, bèn mở mắt ra, vội vàng quay đầu nhìn giá sách sau sô pha. Cả một giá sách đều là tiểu thuyết trong và ngoài nước. Hơi thở của cô có chút gấp, cảm thấy mình giống như một thợ mỏ vừa đào được một mỏ vàng khổng lồ.
Từ nhỏ đến lớn Cố Gia Niên chỉ có một sở thích, đó chính là đọc sách. Mà cô lại rất thiếu sách.
Sau khi bước vào cấp hai, thái độ của bố mẹ đối với việc đọc sách quay ngoắt 180 độ, cảm thấy đọc mấy thứ sách linh tinh này sẽ khiến cô phân tâm, nên không cho cô mua sách nữa, cũng không cho phép cô đến nhà sách và thư viện. Mấy quyển mang đến Vân Mạch được mua bằng tiền tiêu vặt cô phải để dành rất lâu sau kỳ thi đại học, trong đó có mấy quyển đã lật nhiều lần.
Đáng tiếc mỏ vàng này đã có chủ. Cố Gia Niên dạt dào hy vọng ngẩng đầu nhìn người ngồi phía sau bàn làm việc.
Anh không tập trung ngồi trước máy tính, chán nản xoay cây bút trong tay, thỉnh thoảng nhìn màn hình gật đầu nỏi nhỏ, như thể hoàn toàn quên mất trong nhà còn có cô.
Có lẽ ánh mắt của cô quá nóng bỏng, người đàn ông tranh thủ thời gian rảnh rỗi trong lúc họp ngẩng đầu lên, nhướng mắt nhìn sang cô.
Cố Gia Niên thoáng sửng sờ, dưới ánh mắt đang dần mất kiên nhẫn của anh cô lúng túng đưa tay chỉ chỉ giá sách phía sau rồi chỉ vào mình, dùng khẩu hình miệng hỏi anh: “Em có thể đọc sách không ạ?”
Tầm mắt anh dừng lại vài giây trên mặt cô, khẽ gật đầu, sau đó cúi đầu tiếp tục họp. Cố Gia Niên thở phào nhẹ nhóm, như được ân xá quay đầu chọn sách.
Sách trên giá có mấy cuốn nằm trong danh sách của cô, rất khó chọn. Cô liền chọn một quyển gần nhất, trải nó ra trên đầu gối.
Giấy bên trong rất mới, không có ghi chú nhưng có một số từ ngữ bị người ta dùng bút xanh tô nhẹ qua. Những câu kia được tô rất chính xác, từng câu từng chữ tô thẳng vào vào trái tim cô.
Cố Gia Niên quên hết tất cả sa vào câu chuyện.
Hơi lạnh bao trùm toàn bộ căn nhà, điều hòa trung tâm kêu ong ong, hương tinh dầu gỗ dễ ngửi vờn quanh chóp mũi. Thời gian lặng lẽ chảy xuôi.
Lúc tiếng bước chân vang lên, Cố Gia Niên vẫn đang đắm chìm trong cuốn sách, hoàn toàn không ý thức được có người đang đến gần. Mãi đến khi ánh sáng trước mắt bị chặn lại, cô mới nhận ra. Đại não bị cắt ngang tại hư ảo và hiện thực khiến nó ngừng hoạt động trong vài giây, trong miệng khẽ “A” lên một tiếng.
“Xem rất chăm chú…” Người đàn ông tiện tay ném chiếc hộp nhung màu xanh lên kỷ trà trước mặt cô, hỏi: “Bánh ngọt đâu? Tôi đói rồi.”
Anh cách cô rất gần, gần đến mức Cố Gia Niên có thể nhìn thấy sống mũi thẳng tắp và hướng lông mày của anh, cũng có thể ngửi thấy mùi thuốc lá lành lạnh trên người anh. Cô thoáng ngẩn ngơ.
Sau đó đôi lông mày kia nhíu lại: “Không phải nói bà ngoại em bảo em mang bánh ngọt đến sao?”
“… À” Cố Gia Niên hồi thần, cẩn thận khép sách lại, cúi đầu lấy hộp hoa mai ngàn lớp trong ba lô ra.
Người đàn ông duỗi tay đón lấy, mở nắp, bẻ một miếng bánh ngàn lớp bỏ vào miệng, nhai mấy cái rồi hơi nhướng mày: “Ngon đấy.”
Vừa nói vừa ăn thêm mấy miếng. Xem ra rất đói bụng.
Cuối cùng cũng coi như ăn xong bánh ngọt, anh lấy hộp thuốc lá và bật lửa trong túi ra theo thói quen, sau đó giống như sực nhớ mà liếc Cố Gia Niên, đoạn dừng mấy giây rồi cất cả hai vào.
Anh quay sang nhìn quyển sách cô đặt bên cạnh: “Đang đọc Balzac?”
Cố Gia Niên gật gật đầu. Cô đang đọc《Phòng trưng bày cổ vật》, một tuyển tập truyện ngắn của Balzac.
Người đàn ông cúi người, cầm quyển sách lên. Anh rất cao, cho dù là cúi người thì vẫn khiến Cố Gia Niên cảm thấy rất áp bức. Cô vô thức ngả người ra sau, áp lưng vào lưng ghế, cố gắng tách mình ra khỏi bóng anh.
Người đàn ông vừa lật sách, vừa tùy ý ngồi xếp bằng trên tấm thảm trước ghế sô pha. Lần này đến lượt Cố Gia Niên nhìn từ trên cao xuống, nhưng cô hận không thể rụt vào trong ghế sô pha để thấp hơn một đoạn nữa.
Tiếng lật sách phát ra âm thanh nho nhỏ, ngón tay thon dài trắng ngần chạm vào trang sách ố vàng sinh ra mùi hương ấm áp. Cố Gia Niên bắt đầu bồn chồn.
Thời gian giống như một con quái thú, đủng đỉnh nuốt chửng dũng khí của một người khiến họ càng lớn càng trở nên nhát gan. Cô thầm than trong lòng, rõ ràng khi còn bé cô là đại ca trong miệng các vị hương thân phụ lão, có người nói cô cầm đầu đám con nít đi phá làng phá xóm, sao bây giờ đã biến thành một quỷ nhát gan như thế này chứ.
May thay, anh đã mở miệng nói sang chuyện khác: “Đã đọc những sách gì rồi?”
“Em chỉ đọc bừa thôi,” Nhắc đến sách, nét mặt Cố Gia Niên tự nhiên hơn rất nhiều, sau một thoáng tự hỏi cô trả lời: “Balzac có《Tấn trò đời》, hệ liệt từng đọc《Lão Goriot》, 《Ảo tưởng tiêu tan》, và《Hoa huệ trong thung lũng》. Đoản thiên tiểu thuyết(*) của Maupassant và Joyce… còn có Hosseini, Atwood, Kawabata Yasunari, Yukio Mishima… trong nước em khá thích Tiền Chung Thư, Tô Đồng và Dư Hoa. Cũng muốn xem chút chủ nghĩa hiện thực huyền ảo và dòng ý thức nhưng vẫn không hiểu lắm.”
(*) Đoản thiên tiểu thuyết: truyện ngắn.
Trường thiên tiểu thuyết: truyện dài. Sau này, BYY đều sẽ dịch là đoản thiên tiểu thuyết và trường thiên tiểu thuyết để hình dung hai cụm từ này.
Người đàn ông cúi đầu lật sách, Cố Gia Niên chỉ có thể nhìn thấy mái tóc rối bù của anh. Dường như anh đang nghiêm túc nghe cô nói, suy nghĩ một hồi, gật đầu nói: “Không tệ.”
Chẳng biết vì sao, Cố Gia Niên bỗng thở phào nhẹ nhõm như đã thông qua chứng nhận.
Anh thôi nói về sách: “Sức khỏe của bà ngoại em tốt không?”
Tâm trạng Cố Gia Niên đã thoải mái hơn rất nhiều, gật đầu đáp: “Ừm, ngoại trừ đi đứng hơi bất tiện thì sức khỏe của bà ngoại rất tốt. Hoa mai ngàn lớp này chính là bà cháu em cùng nhau làm.”
“Vậy thì tốt”, anh nói, đẩy chiếc hộp nhung xanh trên kỷ trà về phía cô, “Em cầm cái này về, quà đáp lễ cho bà.”
Chiếc hộp kia rất tinh xảo, Cố Gia Niên há miệng, không dám tự ý nhận.
“Yên tâm đi, không phải cho em, chỉ là bảo em đưa lại cho bà ngoại em. Nhất định phải đích thân đưa cho bà, có biết chưa?”
Cố Gia Niên do dự cất chiếc hộp vào ba lô.
Người đàn ông gật gật đầu, chống tay đứng dậy, lại lấy điếu thuốc trong túi ra, nhưng không châm lửa mà chỉ kẹp hờ ở giữa đầu ngón tay.
Sau một thoáng ngạc nhiên Cố Gia Niên mới hiểu ra đây là anh muốn tiễn khách, thế là cô đeo ba lô lên nói tạm biệt —— quay đầu lại mấy lần nhìn quyển sách đọc dang dở trên tay ghế sô pha.
Hẳn có thể đọc trên điện thoại nhỉ? Mặc dù cô thường không thích dùng điện thoại đọc sách, cảm thấy khó tập trung, hơn nữa nhìn lâu mắt sẽ mỏi.
“Tôi không cho người khác mượn sách,” Như thể anh đọc hiểu suy nghĩ của cô, Cố Gia Niên thất vọng cúi đầu, “Nhưng ——”
Anh đưa điếu thuốc lên miệng, châm lửa “—— nếu em có thể hứa luôn yên tĩnh như hôm nay, thì có thể đến đây đọc.”
Tác giả muốn nói:
Hoan nghênh đến với thế giới khác.
