Đêm xuống.

Mọi người ra về hết, khu nhà trở về với vẻ yên tĩnh vốn có, xiên thịt dê nướng cá nướng thoang thoảng đưa hương.

Đêm nay Bùi Chi ở lại, Lâm Triều Tịch trải đệm cho cậu trong phòng Lão Lâm. Dì giúp việc ngủ ở phòng bên đã thấy ngáy ngon lành.

Cô lấy hai chai coca trong tủ lạnh, đi ra sân.

Bùi Chi ngồi dưới gốc cây tử đằng, ngoảnh đầu lại khi nghe thấy tiếng bước chân của cô, mỉm cười.

“Chú Lâm ngủ rồi à?” Cậu nhận lấy chai nước, vặn nắp cả hai chai rồi đưa lại cho cô.

“Sao lại gọi là chú Lâm, không gọi là nhạc phụ đại nhân nữa à?”

“Sợ cậu ngại thôi.” Rồi cậu thoáng ngừng lại, “Vả lại, nếu sửa cách gọi thì nên sửa thành bố.”

Cậu nghiêm túc nói, hàng mi phủ xuống. Lâm Triều Tịch nổi ý đồ, thò lại gần hôn cậu.

Nụ hôn có vị chanh, ướt át mát lạnh, nhưng không khí lại nóng dần lên.

Hôn xong, cô ngồi về chỗ cũ, vội uống mấy ngụm coca, tỏ vẻ thản nhiên như không có gì xảy ra.

Há miệng ra còn bị nấc một cái.

“Cứ uống từ từ thôi.” Bùi Chi nói.

“…” Lâm Triều Tịch lại uống thêm ngụm nữa: “Tớ muốn hỏi cậu một việc, ban nãy điều động cậu đi nghe lén Lão Lâm nói chuyện với tổ sản xuất, Lão Lâm trả lời thế nào.”

“Từ chối rồi.”

“Tại sao.”

“Chú ấy bảo thích xem cậu lên chương trình thổi phồng chú ấy là người bố tốt hơn, dặn tổ sản xuất phải biên tập cho hẳn hoi. Chú ấy bảo mật mã không phải là sở trường, hơn nữa cũng đã quên mất rất nhiều chuyện, không thể lên TV tuyên truyền làm lệch lạc trẻ con.”

Lâm Triều Tịch trầm ngâm ừ một tiếng.

“Chú ấy còn hỏi tớ…”

“Hỏi gì cơ…”

“Hỏi có phải cậu nhờ tớ viết bài luận về đẳng cấu đồ thị ấy không.

“Rồi cậu nói gì?”

“Tớ nói đó không phải phương hướng nghiên cứu của tớ, tớ không đủ năng lực hoàn thành.”

“Ừ đấy, còn hỏi tớ mấy trăm lần có phải tớ viết không, tớ mà viết được thì mới là ảo!”

Ánh mắt Bùi Chi tĩnh lặng, Lâm Triều Tịch không dám nói tiếp nữa.

“Cảm ơn cậu nhé.” Cô cúi đầu uống thêm ngụm nước.

“Ừ…” Hình như Bùi Chi hơi ngại ngùng, “Cậu biết rồi à?”

“Kỷ Giang chạy đến kêu ca với tớ, chứng tỏ là đã nói với cậu trước rồi, tớ lại làm bộ chẳng chuẩn bị gì hết, quá là đáng nghi. Tớ đã nghĩ phải chăng cậu đã cố ý sắp xếp cho tổ chương trình đến đây gặp chú Lâm của cậu sau khi quay xong.”

“Ừ, do tớ tự ý lên kế hoạch, không bàn bạc trước với cậu.” Bùi Chi nói, “Nên tớ mới chột dạ, đóng kịch hơi dở.”

“Thực ra tớ cũng không ngờ bố lại từ chối.” Lâm Triều Tịch đáp, “Dù tớ đã có linh cảm.”

“Cũng dễ hiểu, đối với chú Lâm thì luận văn đã hoàn thành xong xuôi, những chuyện còn lại chẳng quan trọng nữa.”

Lâm Triều Tịch chống cằm, nhẹ nhàng lau hơi nước đọng trên thân chai: “Dỡ bỏ tiếng xấu đạo văn học thuật của Lão Lâm là chấp niệm của cả hai chúng ta mà.”

“Tác phong làm việc của đại học Vĩnh Xuyên rất ổn, nếu giáo sư Phùng thực sự có vấn đề thì chắc chắn sẽ xử lí. Vấn đề là làm thế nào để chứng minh năm đó giáo sư Phùng giả tạo bằng chứng Lão Lâm đ*o văn rồi lạm dụng chức quyền khai trừ ông ấy. Không có chứng cứ thì khó lòng thuyết phục mọi người.”

Gần như ngay sau khi Bùi Chi nói dứt câu, cửa lưới mở ra, Lão Lâm đứng đó la lên với Bùi Chi: “Nói chuyện dông dài gì đấy, mở mắt đã ra chẳng thấy ai, vào đi ngủ đi.” 

Lâm Triều Tịch nháy mắt với Bùi Chi.

“Vâng ạ.” Bùi Chi nói với Lão Lâm.

Cậu đứng dậy, còn xoa đầu cô trước khi vào, nói: “Rồi sẽ có cách thôi.”

Cửa chớp đóng, cửa phòng khép lại.

Khoảnh sân lại tối, tĩnh lặng đến nỗi nghe rõ tiếng muỗi vo ve.

Đúng vậy, rồi sẽ có cách thôi.

Lâm Triều Tịch ngẩng đầu ngắm trăng, uống nốt ngụm coca cuối cùng.

——

Trong phòng.

Ánh trăng lọt qua khe cửa, trải đầy nửa căn phòng.

Lâm Triều Tịch đứng trước giá sách, lau bàn tay ướt nhẹp vào vạt áo.

Cô đứng im một thoáng, ngồi thụp xuống mở tủ, lôi hộp bánh quy Đan Mạch màu xanh cất trong góc xa nhất ra.

Đã bao nhiêu năm rồi, viền hộp loang lổ rỉ sét, mở nắp cũng tốn sức hơn.

Cô ngồi khoanh chân dưới đất, lấy từng món đồ trong hộp ra.

Có bảng điểm hồi xưa của cô, cũng có cả ảnh chụp với Lão Lâm khi đi chơi ngày bé, có giấy khen giải nhất Toán mô hình toàn quốc, còn có cả một tờ giấy điều ước cô viết hồi cấp 2.

Bên cạnh hai điều cố gắng học hành và mở tiệm KFC, còn một điều ước nữa là được Bùi Chi giúp cô làm bài tập hè.

Nhìn thấy điều ước ấy, Lâm Triều Tịch phì cười.

Cô lấy hết mọi thứ ra, đặt sang một bên.

Hộp sắt đã trơ đáy.

Dưới đáy những kỷ niệm quý báu của cô còn thấp thoáng một tấm bản đồ kho báu.

Lâm Triều Tịch lôi nó ra.

——

Chương trình cần thời gian để biên tập chỉnh sửa, khi tập đầu tiên được chiếu cũng đã là lúc khai giảng.

Bùi Chi lại lên đường sang Mỹ, Lâm Triều Tịch và Lão Lâm cùng ngồi xem TV trên ghế sofa.

Đoàn đội của Kỷ Giang nhận nhiệm vụ mới, bắt đầu liên lạc với bạn bè.

Lần đầu tiên nhìn bản thân mình và Bùi Chi lên TV, Lâm Triều Tịch vẫn thấy ngường ngượng.

Rồi ống kính chĩa sang Lão Lâm, cảnh quay trong phòng khách đều được công bố, không hề bị cắt ghép ác ý tẹo nào.

Khi cô kể xong câu chuyện bản đồ kho báu, đạo diễn dành cho Lão Lâm đang ngồi cắn hạt một cảnh đặc tả, nhét thêm vài hiệu ứng đáng yêu.

… Thực sự là có tâm!

Lão Lâm chép miệng, được lần hiếm hoi không chê bai.

Lâm Triều Tịch quay sang thấy có vẻ Lão Lâm hơi hơi đỏ mặt, bỗng hỏi: “Bố không nhận lời là vì ngại lên sân khấu chứ gì?!”

“Không hề nhé.” Lão Lâm la ó.

——

Một tuần sau khi chương trình phát sóng, tổ sản xuất chương trình gọi điện đến.

Đang đợt khai giảng, biểu ngữ chào mừng tân sinh viên treo khắp nơi.

Gió phớt qua, Lâm Triều Tịch đứng trên hành lang, ấn nút nhận máy.

Giọng của đạo diễn chương trình “Siêu cấp trí tuệ” vang lên, Lâm Triều Tịch nhớ người này họ Trần.

“Chào cô Lâm, lại phải làm phiền cô, ngại quá.”

“Vâng, cho hỏi có việc gì thế ạ.”

“Chuyện là thế này, chúng tôi sắp quay tập cuối của “Siêu cấp trí tuệ”, thực sự vẫn muốn mời ông Lâm đến làm khách. Đoàn đội chúng tôi đã tìm hiểu kĩ càng rồi, luận văn của ông Lâm có liên quan đến lời giải bài toán P/NP, bàn toán này ảnh hưởng rất rộng, cũng liên quan đến tương lai của ngành mật mã học chúng tôi.”

“Từ phương diện nào đó thì đúng, nhưng mới chuyên gia đúng ngành vẫn hơn.” Lâm Triều Tịch nói xong, toan cúp máy.

“Thực ra chúng tôi cũng khá hào hứng, tôi đã nghe nói chuyện giáo sư Phùng bị đại học Vĩnh Xuyên xử lí rồi, sao mà mọi người làm được vậy?”

“Làm được cái gì cơ?”

Đạo diễn Trần ngừng lại một thoáng: “Tôi đành nói thật vậy, nhà báo của bên chúng tôi muốn được phỏng vấn ông Lâm. Anh ta kể cho tôi ban lãnh đạo của đại học Vĩnh Xuyên nhận được một phong thư kì lạ. Người viết thư là nhân viên bảo vệ cũ của đại học Vĩnh Xuyên, tên là Trương Đại Minh. Ông ấy đã qua đời vài năm trước rồi, con trai ông ấy đã gửi lá thư đến trường. Nghe nói đáng nhẽ ông Lâm mới là người nhận của bức thư này, khi bệnh nặng ông Trương đã viết rất nhiều thư gửi cho các học sinh từng quen biết, chỉ có ông Lâm là mãi không đến lấy.”

“Vâng.”

“Bức thư ấy kể lại chuyện của hơn 20 năm trước, giáo sư Phùng đến phòng bảo vệ lấy mất thư báo trúng tuyển đại học nước ngoài của ông Lâm? Người bảo vệ kể về sao hay tin ông Lâm vốn không hề nhận được thư báo, chạy đi tìm giáo sư Phùng chất vấn, giáo sư Phùng lại luôn miệng không nhận mình đã lấy mất lá thư. Sau đó nữa thì cô chào đời, ông Lâm rời trường, đến nay câu chuyện vẫn chưa có hồi kết. Người bảo vệ già nói đến tận khi sắp chết mới ngộ ra vài điều, hối hận năm đó không tố cáo giáo sư Phùng, khi vọng lá thư này vẫn kịp chứng minh sự trong sạch cho Lão Lâm, nếu điều ấy vẫn còn quan trọng.”

Lâm Triều Tịch siết chặt điện thoại, sinh viên dưới lầu lục tục kéo vào giảng đường, vui cười náo nhiệt.

Mãi sau cô vẫn không lên tiếng, cho đến khi đầu bên kia phải nhắc nhở: “Cô vẫn còn đó chứ?”

“Tôi đây, tại sao ông lại gọi điện cho tôi, tôi không hiểu lắm.”

“Là thế này, tuy đại học Vĩnh Xuyên đã khai trừ giáo sư Phùng sau khi thu thập được rất nhiều chứng cớ, nhưng… câu chuyện vẫn còn vài chi tiết mập mờ.”

Giọng của đạo diễn Trần bỗng biến thành giọng một người đàn ông khác, chắc hẳn là nhà báo đạo diễn Trần đã nhắc đến: “Chào cô Lâm, tôi vẫn luôn theo dấu vụ của giáo sư Phùng. Thực ra chúng tôi đã phỏng vấn con trai của người bảo vệ, anh ta nói hình như năm đó ông Lâm không đến tang lễ. Bao nhiêu năm trôi qua, anh ta đã quên mất bức thư từ lâu, về sau bỗng dưng có một người lạ gọi điện đến nhắc nhở mới chợt nhớ ra. Anh ta thấy nội dung bức thư quá quan trọng, bèn đích thân mang đến đại học Vĩnh Xuyên theo lời người lạ ấy nhờ vả. Vấn để là ai đã biết trước nội dung của bức thư ấy? Chúng tôi cũng rất muốn phỏng vấn người trung gian kia mà không tài nào tìm ra, chắc chắn người đó nắm được rất nhiều manh mối.”

“Chẳng phải năm đó người bảo vệ già viết thư cho rất nhiều người đó thôi, có lẽ là một sinh viên trong số đó.” Lâm Triều Tịch nói.

“Vậy chúng tôi có thể hỏi ông Lâm được không, chúng tôi vẫn muốn biết thêm nhiều chi tiết hoàn chỉnh hơn nữa, tôi đảm bảo tin này chắc chắn sẽ gây chấn động. Ông Lâm có đang ở cùng với cô không?”

Lâm Triều Tịch nhìn sang bên cạnh.

“Ban đầu cô nói chúng tôi muốn mời tìm ông Lâm thì nên hỏi đích thân ông ấy, nhưng ban nãy tôi không gọi cho ông ấy được…”

Hôm nay được một ngày hiếm hoi ông già mặc quần áo chỉn chu đeo cà vạt.

“Xin lỗi, hôm nay bố tôi bận rồi, không tiện nghe điện thoại.”

Lâm Triều Tịch cúp máy, quay sang chỉnh lại cà vạt cho Lão Lâm.

——

Hội trường đại học Vĩnh Xuyên, lễ khai giảng khóa cao học.

Trên bục phát biểu, người ta tuyên bố: Do những đóng góp nghiên cứu xuất sắc, khoa Toán ứng dụng đại học Vĩnh Xuyên quyết định đặc cách trao tặng học vị tiến sĩ cho đồng chí Lâm Triệu Sinh.

Sau đây là bài phát biểu của hiệu trưởng:

Tôi tên Tô An Chi, bắt đầu công tác tại đại học Vĩnh Xuyên từ những năm 90, về sau trở thanh hiệu trưởng, tính đến nay đã là năm thứ mười rồi.

Tôi đã nhận bằng tốt nghiệp cao học tiến sĩ ở đây, cũng đã trao 7831 tấm bằng tốt nghiệp tiến sĩ ở đây.

Tôi đã được chứng kiến những thiên tài trẻ trung của ngôi trường này, cũng đã chào đón những danh nhân mang vinh quang về cho trường.

Những giây phút ấy thực sự kì diệu, nhưng tôi biết rõ không phải ai cũng có được nó.

Chưa chắc mọi nỗ lực đều được đến đáp, chưa chắc mọi lí tưởng sẽ thành hiện thực.

Hầu hết tất cả chúng ta đều đang thầm lặng chiến đấu cho lí tưởng của chính mình.

Đáng buồn là trong cuộc đời mỗi chúng ta cũng như trong cuộc đời học thuật, sẽ luôn xuất hiện những cản trở không tài nào đếm xuể.

Tấm bằng tốt nghiệp tôi trao hôm nay đã được sinh ra từ những cản trở bất công ấy, cũng đến từ vô số đêm ngày âm thầm làm lụng. Có lẽ nó không phải là tấm bằng ý nghĩa nhất, nhưng chắc chắn là tấm bằng đặc biệt nhất.

Chúng ta hãy cùng cảm ơn công sức của đồng chí Lâm Triệu Sinh, lẫn sự tín nhiệm mà chúng ta không đáng có.

Xin cho phép tôi nói một câu cuối cùng:

Hầu hết mọi thứ trên đời đều chẳng có ý nghĩa gì to tát.

Ngoại trừ chân lí và đam mê.

—Hết.